11مارس 2022- مطالعه ی موش ها به تفصیل تفاوت بین دو شکل از پروتئین  PPARgamma، که هدف نوعی از داروهای دیابت به نام «گلیتازون» است را نشان داد. این کشف می تواند عوارض جانبی مصرف این داروها را در افزایش وزن کاهش دهد.

با کشف تفاوت ظریف بین این دو نوع پروتئین، محققان دانشکده پزشکی پرلمن در دانشگاه پنسیلوانیا ممکن است بتوانند خطر افزایش وزن ناشی از مصرف نوع خاصی از داروهای دیابت را از بین ببرند و این امکان وجود دارد که تعداد بیشتری از بیماران مبتلا به دیابت بتوانند درمان مؤثرتری را از داروهای گروه تیازولیدین دیون های اصلاح شده، دریافت کنند. اکنون بسیاری از افراد به دلیل عوارض جانبی بسیاری از داروهای این گروه با فورمولاسیون فعلی، از مصرف آنها خودداری می کنند. این یافته ها درGenes & Development  منتشر شده است.

دکتر میچل لازار، نویسنده ارشد این مطالعه، متخصص دیابت و بیماری‌های متابولیک در پن، می‌گوید: یک تفاوت کوچک و کشف‌نشده بین دو شکل یک پروتئین منفرد بسیار مهم است. یافته‌های ما راهی برای بهبود مکانیسم اثر داروهای تیازولیدین دیون را پیشنهاد می‌کند که نویدبخش از بین بردن عارضه ی جانبی افزایش وزن این داروها است.

محبوبیت داروهای دیابت به نام تیازولیدین دیون ها که به گلیتازون نیز معروف هستند، به دلیل عوارض جانبی مانند افزایش وزن، کاهش یافته است. آنها با فعال کردن پروتئینی در سلولهای چربی به نامPPARgamma (PPARγ)  ، کار می کنند. این پروتئین به دو شکل PPARγ1 وPPARγ2 ، وجود دارد که تفاوت های عملکردی آنها نامشخص است. اما زمانی که محققان پن هر شکل از پروتئین را به تنهایی مورد بررسی قرار دادند، دریافتند که فعال کردنPPARγ2 ، با داروی تیازولیدین دیون، موش‌ها را از تغییرات متابولیک مشابه دیابت محافظت می‌کند، بدون اینکه باعث افزایش وزن شود.

دیابت نوع 2 با اختلال پیشرونده سیستم سیگنال دهی هورمون انسولین در بدن مشخص می شود که منجر به افزایش مزمن و سطح بالای گلوکز (قند) در خون می شود. این به نوبه خود به سخت شدن شریان ها، فشار خون بالا، حملات قلبی، سکته مغزی و سایر بیماری های جدی کمک می کند. دیابت نوع 2 که تا حد زیادی به دلیل چاقی، رژیم غذایی نامناسب و سبک زندگی کم تحرک مدرن به وجود می آید، در بسیاری از کشورها همه گیر شده است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده تخمین زده است که تنها در ایالات متحده، حدود 35 میلیون نفر، تقریباً 10 درصد از جمعیت، با این اختلال زندگی می کنند.

تیازولیدین دیون ها، که شامل روزیگلیتازون (با نام تجاری آواندیا) می شود، در دهه 1990 معرفی شدند و برای سال ها به طور گسترده به عنوان داروهای دیابت استفاده می شدند. آنها از آن زمان به دلیل عوارض جانبی، محبوبیت کمتری پیدا کردند. این امر باعث شده است که برخی از محققان بررسی کنند که آیا می توان ترکیبات جدیدی را ایجاد کرد که اثرات درمانی این داروها را حفظ کند و در عین حال عوارض جانبی کمتری داشته باشد.

در این مطالعه دکتر لازار و تیمش با نگاهی دقیق تر به هدف تیازولیدین دیون ها، PPARγ، که به کنترل تولید سلول های چربی کمک می کند، به حل این مشکل نزدیک شدند. دانشمندان دو لاین از موش ها را مورد مطالعه قرار دادند: یکی دارای کمبود شدید یک نوع از این پروتئین، یعنی PPARγ1، و دیگری دارای کمبود شدید نوع PPARγ2 بودند. دانشمندان نشان دادند که در موش‌ها، فعال کردن PPARγ1 یاPPARγ2  با تیازولیدین دیون در هر مورد اثر ضد دیابتی دارد و موش‌ها را از آسیب متابولیک رژیم غذایی پرچرب محافظت می‌کند.با این حال، آنها کشف کردند که فعال شدن این دو شکل اثرات پایین دستی متفاوتی بر فعالیت ژن ها دارد. به طور خاص، درمان موش‌های دارای کمبود PPARγ1 با تیازولیدین دیون -که در آن‌ها بیشترP PARγ موجود به شکلPPARγ2  است- باعث افزایش وزن نشد.

این یافته نشان می دهد که ممکن است فقط با فعال کردنPPARγ2 و نه PPARγ1، به مزایای تیازولیدین دیون ها بدون عوارض جانبی افزایش وزن دست یافت.

دکتر لازار گفت: ما اکنون در حال مطالعه ی جزئیات بیشتری از نحوه عملکرد PPARγ1 و PPARγ2 و تفاوت آنها هستیم، به این امید که راه هایی برای فعال کردن انتخابی PPARγ2 پیدا کنیم.

این تحقیق توسط انجمن دیابت آمریکا، انجمن قلب آمریکا، مؤسسه پزشکی کاکس، بنیاد JPB و مؤسسه ملی سلامت پشتیبانی شد.

منبع:

https://www.sciencedaily.com/releases/2022/03/220311115313.htm